Monument bij de Oude of Pancratiuskerk

 

Deze kerk is in oorlogstijd het toneel geweest van heldhaftige daden. Van midden 1943 tot eind ‘44 verbergt Koster Jo Weenink hier, met gevaar voor eigen leven, regelmatig geallieerde piloten – soms wel vier tegelijk.  Doordeweeks verstopt hij de vliegeniers in de vergaderkamer van de kerkenraad en in het weekend verhuist hij ze naar de kelder, die daar precies onder ligt. Maarten Munnik, een verzetsstrijder uit Brummen, brengt de piloten naar hem toe. Maja, de 16-jarige dochter van de koster, heeft de taak de mannen eten te brengen. Dit vervoert ze in een emmer, afgedekt met een dweil, opdat de buitenwereld zal denken dat ze de kerk gaat schoonmaken. Om het geloofwaardig te doen lijken, draagt ze in de andere hand een bezem. Vanwege het gevaar van de hele onderneming verbiedt koster Weenink zijn dochter ook maar één woord met de piloten te wisselen; de buren van het gezin Weenink zijn namelijk NSB’ers. De Brummense predikant T.H.J. Mudde verzet zich al openlijk tegen Hitler vanaf diens machtsovername in 1933. Dit doet hij in de plaatselijke kerkbode. Vooral de maatregelen tegen de Joden vindt hij onverdraaglijk. Na de Duitse bezetting van Nederland valt de Sicherheitsdienst in 1941 bij Mudde binnen, en dwingt hem een document te ondertekenen waarin hij belooft af te zien van verdere ‘Duitsvijandige’ publicaties. Maar Mudde houdt zich daar niet aan en gaat door met zijn verzet. In november ‘42 wordt hij dan ook gearresteerd en in concentratiekamp Vught vastgezet. Na anderhalf jaar weet mevrouw Mudde haar echtgenoot vrij te krijgen, waarop deze zijn predikantswerk hervat alsof er niets is gebeurd. Dan wordt er in 1944 hard op de deur gebonsd. Weer staan er SS-ers op de stoep, het geweer in de aanslag. Ze doorzoeken het hele huis, maar Mudde, die vlak ervoor door het verzet is gewaarschuwd, heeft zich verstopt op de droogzolder en ze kunnen hem niet vinden. Kort daarna duikt het hele gezin samen onder tot het einde van de oorlog.

Het 4 mei Comité Brummen geeft richting, inhoud en vorm aan de jaarlijkse herdenkingsdag en stelt zich tot doel de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in en rond de gemeente Brummen levend te houden.

© 2025 All Rights Reserved.